Scheiden zonder rechter.

Staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie heeft een voorstel ingediend waarbij  echtparen zonder minderjarige kinderen vanaf 2015, kunnen scheiden bij de burgerlijke stand, dus zonder tussenkomst van de rechter. De overheid wil zo minder bemoeienis met scheidingen en  echtparen meer verantwoordelijkheid geven. Nu moeten echtparen die willen scheiden altijd langs de rechter. Ook is de bijstand van een advocaat verplicht. Dit duurt meestal enkele maanden en brengt een hoop kosten met zich mee. Volgens Teeven is het simpeler, sneller en goedkoper om echtparen via de burgerlijke stand te laten scheiden. Het voorstel geldt ook voor mensen met een geregistreerd partnerschap zonder minderjarige kinderen.

Echtparen die het er over eens zijn dat ze willen scheiden, dienen samen een persoonlijk verzoek in bij de burgerlijke stand. Vervolgens krijgen ze veertien dagen om hun verzoek te heroverwegen. Blijven ze bij hun besluit? Dan komen ze na veertien dagen nogmaals langs bij de burgerlijke stand. Een ambtenaar toetst hun identiteit en kijkt of beide partijen vrijwillig aanwezig zijn. Zo ja, dan kan het huwelijk worden ontbonden.'

In Nederland worden er jaarlijks ongeveer 34.000 scheidingen uitgesproken. Bij 14.000 van die scheidingen zijn geen kinderen betrokken. Er zou dus veel vraag zijn naar deze administratieve scheiding via de burgerlijke stand. De regeling brengt veel voordelen mee voor echtparen die in goed overleg uit elkaar gaan. Het gaat sneller, kost minder en past beter bij mensen die goed uit elkaar willen gaan. Het kostenaspect is zeker ook van groot belang.

Een groot gevaar, net als bij de flitsscheiding tot 2009, ontstaat bij deze regeling dat alles zo snel kan gaan. Zijn partijen het wel met elkaar eens? Wat als één partij dominant is te koste van de andere partij? Is de ambtenaar van de burgerlijke stand wel het juiste persoon om dit te bepalen? Hebben partijen wel alles en goed verdeeld? De verdeling van de inboedel en de bankrekeningen gaat nog wel maar hoe zit het met de pensioenrechten, lijfrente polissen, schulden, verdeling van de over- of onder waarde van de woning, de bijbehorende polis voor de aflossing, de fiscale gevolgen, ontvangen schenkingen en erfenissen, alimentatie en kosten voor de kinderen enz. iedere scheiding heeft zijn tijd nodig. Is er niet veel te verdelen of zijn er geen complexe zaken te verdelen, dan kan het snel gaan. Maar meestal zijn er zaken waar partijen, zonder druk en onafhankelijk, over moeten kunnen beslissen.

Een scheiding bestaat uit twee onderdelen. De juridische scheiding en de emotionele scheiding. Op het emotionele vlak vraagt iedere partij bij een scheiding zijn eigen tijd. Dit kan voor de andere partij soms frustrerend werken. De onderdelen kunnen elkaar versterken of volledig stop zetten. Als de scheiding in één van de onderdelen niet goed is afgewikkeld, zal dit altijd een bron van frustratie blijven. Het aangaan van een huwelijk is snel gebeurd; handtekening zetten op de huwelijksakte en het feest kan beginnen. Er is echter niets zo complex als het verbreken van diezelfde akte.

Minder bemoeienis van de overheid, sneller en goedkoper zaken kunnen afwikkelen is absoluut een voordeel maar wel onder begeleiding van een deskundige of onder voorwaarde van strikte, goed te hanteren en duidelijke regels.

Laat u altijd door een deskundige begeleiden.

Sterke toename van het aantal scheidingen!

Huizenmarkt

Het aantal scheidingen neemt toe. Naast de jaarlijkse toename na de vakantieperiode (en kerst) neemt het aantal scheidingen toe door de opkrabbelende woningmarkt. Steeds meer huizen staan niet of nauwelijks meer “onder water” waardoor verkoop mogelijk wordt en de uitgestelde echtscheiding kan worden afgerond. Soms na jaren wachten omdat de extra kosten van twee huishoudens niet haalbaar was. Als broer en zus in de ouderlijke woning blijven wonen en met kinderen die ook niet weten wat er nou eigenlijk is veranderd, vereist een bovenmenselijk aanpassingsvermogen en geeft uiteraard de nodige spanningen. Het “thuis” is voor veel ex-partners in deze situatie, als ook voor de kinderen, geen thuis.

Economie

Ook het vertrouwen in de economie neemt toe, waardoor partijen financieel zelfstandiger worden. De angst voor het verlies van werk neemt af en het vertrouwen in het vinden van een baan en zekerheid neemt toe.

Overheid

De overheid gaat steeds meer de bestaande financiële zekerheid van de alimentatie aanpassen aan de huidige maatschappelijke normen. De alimentatieverplichting voor de partner is nu nog 12 jaar maar zal zeker worden terug gebracht naar 7 of zelfs 5 jaar. Dit maakt voor de ontvanger nog al wat uit. Een scheiding onder de huidige wetgeving is dus voor de ontvanger voordeliger. Ook zal in de nieuwe wetgeving steeds meer verwacht worden dat de ontvangende partner onafhankelijker wordt van zijn of haar ex.

Maatschappelijke normen.

Ook de maatschappelijke veranderingen van normen en waarden verklaren voor een deel de toename. Steeds meer partners gaan op latere leeftijd trouwen. Uit onderzoek blijkt dat oudere, getrouwde partners die een eerdere relatie hebben gehad, een groter risico hebben op een scheiding.

Ook vindt er steeds meer een vergrijzing plaats van de partners die een scheiding aanvragen. Bij veel van deze huwelijken is sprake van een verstandshuwelijk. Opgevoed en opgegroeid in een samenleving waarin een scheiding een uitzondering was, neemt steeds meer het idee plaats dat het huwelijk geen verplichting is en geen optie op elkaars leven. De afwijzende houding van de directe omgeving is sterk afgenomen. Deze groep is ook door vermogen opgebouwd door sparen, erfenissen, vrijkomen van de eigen woning e.d minder gevoelig voor het negatieve financiële effect van een scheiding.

Joop Forman